Ile czasu ostatnio zajęło Ci przygotowanie slajdów z wynikami Twoich analiz? Zestawienia, tabele, wykresy 📉 . A potem okazało się, że musisz jeszcze coś poprawić, doprecyzować, uszczegółowić, uzupełnić. Twoi odbiorcy nie zrozumieli lub nie zainteresowali się tym, co mówisz.
Czym jest Data Storytelling?
To nadawanie liczbom i danym sensu w taki sposób, żeby stały się jasne i znaczące dla odbiorców. To taki sposób komunikowania i prezentowania danych, który skupia się na opowiedzeniu wartości wniosków płynących z analizy tych danych.
Dlaczego storytelling danych zyskuje na popularności i staje się coraz ważniejszą umiejętnością w wielu dziedzinach?
Ponieważ w większości firm, instytucji i w życiu codziennym mamy do czynienia z coraz większą liczbą danych. Jesteśmy otoczeni danymi. A w biznesie dane stały się niezbędne. Mówi się, że są najcenniejszym aktywem firm XXI wieku. Wyzwaniem jest umiejętne korzystanie z nich. I tu właśnie Data Storytelling okazuje się wyjątkowo pomocny.
Dlaczego wiele prezentacji danych jest nieudanych?
W pierwszych miesiącach działania OnData zdarzyło nam się kilka razy trafić do klientów z prezentacjami danych, które wyraźnie nie odniosły taki efektów jakich oczekiwał i klient i my. Nie rozumiałyśmy dlaczego klienci nie widzą wartości w naszych analizach i wynikach badań. Przecież tyle energii, wysiłku, wiedzy i pracy w to wkładamy. Często po prezentacji musiałyśmy jeszcze raz tłumaczyć najważniejsze wnioski. Pojawiały się pytania, na które w prezentacji były odpowiedzi, ale z jakiegoś powodu klienci ich nie zauważali.
Wtedy właśnie odkryłyśmy Data Storytelling. Okazało się, że jest lekarstwem na nietrafione prezentacje i receptą na pokazanie klientom wartości pracy, którą dla nich wykonujemy. A kluczem do rozwiązania zagadki jest Klątwa wiedzy (ang. The Curse of Knowledge).
Klątwa wiedzy a zrozumienie przekazu
Klątwa wiedzy to jeden z potężnych błędów poznawczych. Kiedy się pojawia? Gdy zapominasz jak to jest nie wiedzieć tego, co dziś już wiesz. Kiedy nie zauważasz jak wielką rolę w Twoim wnioskowaniu odgrywa niewypowiedziany i niewidoczny kontekst. Im lepszym jesteś specjalistą, im większym ekspertem w określonej dziedzinie, tym łatwiej ulec klątwie wiedzy.
Kiedy prezentujesz rezultaty swoich analiz, Ty już znasz wynik. Po przeprowadzeniu analizy i znajomości kontekstu, wynik jest dla Ciebie oczywisty. Twój odbiorca widzi wynik i… w jego głowie pojawia się cała masa pytań. Dlaczego? Ponieważ pokazujesz mu tylko jeden element układanki potrzebnej do zrozumienia całości.
Jeśli chcesz poczuć na własne skórze jak to jest, przeprowadź mini-eksperyment. Zapisz na kartce tytuły 10 znanych, popularnych piosenek, takich jak „Wlazł kotek na płotek”, „Sto lat”, „Hej sokoły”, itp. Poproś drugą osobę, żeby wybierała dowolną z tych piosenek i nucąc sobie w głowie melodię (tak, żeby nikt inny tej melodii nie słyszał), wybijała palcami sam rytm. Jak myślisz, ile piosenek na tych dziesięć zgadniesz? Tak właśnie może się czuć Twój odbiorca, kiedy słucha Twojej prezentacji. (Więcej o prawdziwym eksperymencie naukowym na ten temat dowiesz się z badania Elisabeth Newton, które przeprowadziła w 1990 roku na Uniwersytecie Stanford, który Chip i Dan Heath opisali w artykule w Harvard Business Review: https://hbr.org/2006/12/the-curse-of-knowledge)
Data Storytelling a klątwa wiedzy
W prezentowaniu danych klątwa wiedzy objawia się na dwa sposoby:
Niedosyt informacji
Właśnie dlatego, że znasz kontekst i w Twojej głowie pewne powiązania między danymi są jasne, zaczynasz stosować skróty myślowe i uproszczenia. Wtedy dla Twoich odbiorców przekaz jest zbyt ogólny i nie mogą nadążyć za Twoim tokiem myślenia. Są pozbawieni kontekstu i części informacji niezbędnych do zrozumienia całości. A jeśli przestają rozumieć, mogą stracić zainteresowanie.
Nadmiar informacji
Kiedy prezentujesz dane, może się zdarzyć, że chcesz wyjaśnić dokładnie swój tok rozumowania, więc pokazujesz kolejne kroki analiz. To najczęściej oznacza ogromną ilość danych, tabel, wykresów, z którymi zderzają się Twoi odbiorcy. Problem w tym, że oni te dane widzą pierwszy raz. I jeśli jest ich za dużo i w zbyt krótkim czasie, poczują się przytłoczeni i stracą koncentrację.
Żeby uniknąć, a przynajmniej zmniejszyć wpływ klątwy wiedzy na Twoje prezentacje – zastanów się co wiedzą Twoi odbiorcy. Co będzie dla nich jasne, a co wymaga szerszego kontekstu. Które dane zrozumieją od razu, a do których będą mieć pytania. Spojrzenie na prezentację z perspektywy Twoich odbiorców to jedna z najskuteczniejszych metod.
Chcesz, żeby Twoje prezentacje danych były udane?
Możesz nauczyć się więcej na naszym warsztacie. Nad czym wspólnie pracujemy?
- nad tym jak radzić sobie z klątwą wiedzy,
- jak selekcjonować i analizować dane,
- nad tym w jaki sposób układać strukturę prezentacji
- i nad o tym jak komunikować i prezentować dane.
Najbliższe terminy warsztatów otwartych online znajdziesz tutaj: https://www.ondata.pl/szkolenia/szkolenia-otwarte/
